ERGENLERDE MADDE KULLANIMI VE BAĞIMLILIK

ÖN SÖZ  

Ergenlik diğer gelişim dönemleriyle kıyaslandığında fiziksel, psikolojik ve sosyolojik değişimlerin hızlı yaşandığı dinamik bir gelişim dönemidir. Aynı zamanda bireyin olgunlaşma

evresidir. Bireyler ergenlikte yaşadıkları kimlik kazanma ile ilgili belirsiz, çatışmalı ve fırtınalı süreçler nedeniyle birçok riskli durumları deneyimlemek isteyebilir. Özellikle ergenlerin kimlik kazanmadaki girişimleri ve olası başarısızlıkları onların kaygı ve stres düzeyini arttırabilir. Ergenlik sürecindeki belirsiz ve stresli durumlar ile baş edebilmek için bireyler kendisini çevresinden izole edebileceği gibi bazen de madde kullanmak gibi riskli davranışlara yönelebilir. Bu noktada heyecan arama dürtüsü bir taraftan ergenin gelişimini desteklerken diğer taraftan ergenlerin riskli davranışlar ile karşı karşıya gelmelerine neden olabilir. Ergenlikte karşılaşılan bu tür riskli durumların da bireylerin yaşamlarında ciddi ancak önlenebilir sağlık sorunları oluşturduğu bilinmektedir. Söz konusu önlenebilir sağlık sorunlarından birisi madde kullanımıdır. Bu kitabın hazırlanma amacı da, ergenlerin karşılaştığı madde kullanımına bağlı riskli durumları anlamaya yardımcı olmaktır.

Ergenlerde Madde Kullanımı ve Bağımlılık kitabında ilk olarak madde kullanımı ve bağımlılık ile ilgili temel kavramlar verilmiştir. Ardından Dünya ve Türkiye’de madde bağımlılığının mevcut durumu ortaya konmaya çalışılmıştır. İkinci olarak ergenlerde madde kullanımı ve bağımlılığını artıran risk faktörleri açıklanarak ergen yaşamını anlama, bağımlılık oluşumu ve madde  bağımlılığına eşlik eden sorunlar ele alınmıştır. Devamında ergenler üzerinde bağımlılık yapıcı maddeler teker teker açıklanmıştır. Daha sonra ergenlerdeki madde bağımlılığını önleme ve bu davranışlara müdahaleye yönelik çalışmalar sunulmuş ve kitap madde kullanan ergenler için önleyici oturum örnekleri ile sonlandırılmıştır.

Kitabın ergenlerde görülen madde bağımlılığı davranışı tanımlama, bağımlılık yapıcı maddelerin erken işaretçilerini farketme ve etkili müdahale stratejilerini öğrenme noktasında ruh sağlığı uzmanlarına, eğitimcilere ve ebeveynlere yardımcı olması hedeflenmektedir. Bu kapsamda bağımlılık oluşum süreci, bağımlılığı yapıcı maddeler, madde kullanan bireylerdeki işaretçiler, risk faktörleri hakkında bilgiler verilmiştir. Yine madde kullanımına ilişkin erken uyarıcıları anlama amacıyla örnek müdahale stratejilerine kitapta yer verilmesi ruh sağlığı çalışanları, eğitimciler ve ailelerin madde kullanım davranışını erken farketmesine ve süreci anlamlandırmaya yardım edeceği düşünülmektedir.