DİKKAT VE DÜŞÜNME BECERİLERİ 3 - Mahmut Yılmaz

 

 

 

Kişinin hayatın yaşamaya değer olduğunu hissetmesini sağlayan şey her şeyden önce yaratıcı kavrayıştır. Oyun, yaratıcı kavrayışın, bedensel olmayanın veya cansızın kişileştirilmesi, hayal gücü ve haz bileşenleriyle en önemli parçasıdır. Oyun kültürden daha eskidir. Hayvanlar kendilerine oyun oynamalarını öğretmesi için insanın gelmesini beklememişlerdir. Çocukların oynadıkları oyunların çoğu eskiden büyüklerin ritüel olarak çok önemli durumlarda başvurdukları şeylerin devamıdır. Bir iki örnekle, eskiden başrahip keçi kılığına giriyor ve bir günah keçisi arıyor ama bunu bir şansa bağlı olarak, gözlerini kapayarak yapıyor ve kime değerse "yandın” diyor ve onu gerçekten yakıyorlar, kurban ediyorlar. Anadolu’da körebe oyununda da benzer ritüeller var. Oyunun kasıtlı karakteri, içsel dinamikler ve zihinsel faaliyet alanı olması, yaşamın doğrudan gereksinimlerini aşan ve eyleme anlam katan bağımsız bir unsurdan söz edebiliriz. Oyunun zevk yanından da bahsedebiliriz. Bebek zevkten bağırır, yetişkinler futbol maçlarında… Oyun oynama sağlığa, büyümeye katkıda bulunur, grup ilişkilerine girmeyi sağlar. Küçük insanın ve insanın kendisiyle ve başkalarıyla iletişim kurmasına hizmet eder. Oyun oynama bir deneyimdir, yaratıcı, zaman-mekân sürekliliği içinde yer alan bir deneyim ve temel bir yaşam biçimine dönüşür. Adeta dış dünyadan çekilme denebilecek bir alan yaratmaya başlar. Dışarıdan müdahalelere pek açık olmayan bir alan oluşmaya başlar. Bu oyun alanına dış gerçeklikten nesneler ve olgular taşır. Rüya potansiyelinden örnek yaratır ve dış dünyadan seçtiği parçalardan oluşan bir ortam içinde bu örnekle birlikte yaşar. Çocuk oynarken dışsal olguları rüyaya hizmet edecek şekilde kullanır ve dışsal olgulara rüyaya özgü anlam ve duygu yükler. Başkalarıyla birlikte oynamaya ve buradan kültürel deneyimlere geçiş söz konusu olmaya başlar. Oyun oynama güveni içerir, bebek ile anne arasında oluşması gerektiği gibi ... Oyun oynama bedenle ilgilidir, oyun oynama tatmin edicidir, heyecan vericidir, zihinsel alanla ilgilidir. Çocuk oyun oynarken yaratıcı olmakta özgürdür. Oyunda ortaya çıkan yaratıcı zihinsel ve fiziksel faaliyet temsili olması anlamında önemli bir dinamiktir. Oyun ve deneyimlerin birikiminin kendilik duygusunun temelini oluşturduğu söylenebilir. Hazırladığımız SUDOKU kitabı ise mantıksal düşünme becerilerine, bilişsel işlevlerin önemli bileşenlerinden dikkat becerilerini geliştirmeye katkı sunmayı amaçlamaktadır. Günümüzde okul öncesi dönemde öğrenme, hatırlama, problem çözme, algılama gibi çok boyutlu bilişsel kapasiteye etkisi dolayısı ile dikkat gelişim etkinliklerine önem verilmektedir. Çünkü oyun yoluyla dikkat geliştirici etkinlikler okul öncesi dönemde bilişsel temsillerin gelişimine etki eder.

 

---