ÜNİVERSİTEDE YÖNETİM VE İŞLEYİŞTE KARŞILAŞILAN İKİLEMLERE BAKIŞ

Eğitim sistemleri ve sistemde birer alt örgüt olarak üniversiteler, doğası gereği karmaşık iç içe geçen süreçlerden oluşan bir yapıya sahiptir. Çıktılarının tamamen, somut ve nicel ölçütlerle ölçümü kolay bir yapıda değildir. Bu yüzden, eğitim ve üniversite süreçlerini çözümleyebilmek,

insan ve madde kaynaklarının bileşimi ile kullanımında ortaya çıkan sorunları çözebilmek ve ikilemleri dengeleyebilmek zordur. Yükseköğretim yapısı ve üniversiteler bir değişim içinde iken, üniversitelerden beklenti her dönem giderek artmaktadır. Çoklu rol ve işlevleri

nedeniyle üniversitelerin neredeyse içinde bulundukları her dönemde bir değişim-dönüşüm içinde oldukları ifade edilebilir. Ayrıca, farklı dönemlerde de olsa üniversitelerde örgütsel yönetim işleyişinde benzer sorunların yaşanabildiği de görülmektedir. Nitekim mevcut yapı ve süreçlerde meydana gelebilen sorun/zorlukların yanı sıra cevap verilmesi beklenen yeni dönem ihtiyaçlarından kaynaklı sorun/zorlukların yönetimi de yine yönetici ve akademisyenlerle karşı karşıyadır. Dolayısıyla, uygulama düzeyinde üniversite yöneticilerine ve akademik personele

büyük sorumluluklar düşmektedir. Bu durum, üniversitede insan kaynağının önemini ve etkili yönetiminin gereğini vurgulamaktadır. Bu bağlamda, yöneticilerin birlikte çalıştıkları akademisyenleri bu değişken ortamda nasıl yönlendirdiği, olası sorunları nasıl çözdüğü ve ikilemler arasındaki gerilimi nasıl giderdiği bir araştırma konusu değeri taşımaktadır.

Akademik personelin yönetimi hassas bir meseledir. Alanında uzman olan çalışanlardan oluşan bir grubun yönetiminde özellikle yöneticilerinin sergilediği yönetim ile liderlik, çalışma ortamı, üretkenlik ve örgütsel performansı etkilemektedir. Bu bağlamda, örgütsel işleyişte bürokratik yapıya ilişkin düzen unsurları ve mesleki özerkliğe ilişkin özgürlük unsurları çatışabilmektedir. Örgütsel verimlilik için yönetimde, örgütsel yapıyla ilgili düzen ve özgürlük unsurlarının işlevsel biçimde bir arada olması gerekir. Dolayısıyla, üniversite yönetiminde yöneticiler için işleyişteki bu iki temayla ilgili ikilem durumlarını yönetmek kaçınılmazdır.

Ancak, örgütsel işleyişte hangi konularda hangi tarafa eğilimin daha sık görüldüğü üniversiteden üniversiteye hatta aynı üniversite çatısı altında birimden birime değişkenlik gösterebilir. Bu yüzden, bu araştırmada kendine özgü yapısı içinde bir üniversite örneği incelenmiştir.